Nasz organizm funkcjonuje w trybie dziennym i nocnym. To kiedy zasypiamy i kiedy się budzimy zasadniczo zależy od melatoniny – naturalnej substancji, produkowanej w gruczole zwanym szyszynką. Właściwie działanie wszystkich procesów zachodzących w naszym ciele zależne jest od 24-godzinnego zegara biologicznego. Tak zwane rytmy okołodobowe, czyli dobowy cykl zmian, mają wpływ na temperaturę ciała, poziom hormonów, trawienie, pracę serca, ciśnienie krwi oraz funkcjonowanie mózgu.
Jak się objawia jet lag?
Podczas podróży międzykontynentalnych ciało człowieka początkowo działa zgodnie z systemem czasowym, do którego było przyzwyczajone, jednak wytrącone ze swojej naturalnej równowagi dobowej – powoli dostosowuje się do nowych warunków. Ten proces zwykle wywołuje zespół nagłej zmiany strefy czasowej, zwany inaczej syndromem jet lag. Przez kilka dni po zmianie strefy czasowej pojawiają się charakterystyczne dla tego zespołu objawy:
- zmęczenie,
- senność,
- problemy trawienne,
- opóźniony refleks,
- luki w pamięci,
- drażliwość,
- apatia.
Ich nasilenie zależy od liczby przekraczanych stref czasowych oraz od kierunku podróży. Podróżnicy wybierający się na zachód z reguły odczuwają syndrom jet lag łagodnie, gdyż ich doba ulega wydłużeniu. W konsekwencji organizm ma więcej czasu na zrealizowanie „zaprogramowanych” procesów. Natomiast przemieszczanie się na wschód to działanie przeciwne do naszego naturalnego rytmu okołodobowego, ponieważ część doby zostaje nam „skradziona”, powstają zatem „zaległości”, których nadrabianie może powodować uporczywe uczucie zmęczenia.
Warto wiedzieć: Obrzęk nóg w podróży – co robić?
Gdy lecisz na zachód, pamiętaj, że...
- Najkorzystniejsze dla twojego organizmu są loty, które startują około południa. Postaraj się zarezerwować samolot w godzinach 11.00-13.00 naszego czasu.
- Na kilka dni przed wylotem, postaraj się zasypiać trochę później niż zwykle.
- Podczas lotu staraj zająć się czymś, co sprawi, że nie będziesz chciał zasnąć, np. spaceruj po pokładzie samolotu i pij dużo wody.
- Wybierz potrawy bogate w białko, np. ryby, chude mięso, jaja – pomagają one zwalczyć senność. Pamiętaj również, że należy spożywać lekkostrawne posiłki.
- Powstrzymaj się przed pójściem spać natychmiast po wylądowaniu. Znacznie łatwiej będzie zaadoptować się w nowej strefie czasowej, gdy odpoczywać będziesz w nocy.
Gdy lecisz na wschód, że...
- W czasie podróży powinieneś spać. To dobry sposób, by nieco nadrobić „zaległości dobowe”, czyli czas, który tracimy w związku ze skróceniem doby.
- Spożywaj produkty zawierające dużą ilość węglowodanów, np. owoce, pieczywo pełnoziarniste, gdyż mogę one pomóc wywołać senność.
- Zacznij przystosowywać organizm do nowej strefy czasowej już w domu. Kładź się do łóżka każdej nocy pół godziny wcześniej na kilka dni przed wyprawą.
- Zaplanuj ważne spotkania w miejscu docelowym na godziny wieczorne. Wówczas twój organizm będzie funkcjonował najlepiej.
W czasie podróży, przy zmienianiu stref czasowych, warto również sięgnąć po preparaty zawierające melatoninę, pomogą one w aklimatyzacji organizmu w nowym miejscu po podróży międzykontynentalnej. Tego typu preparaty są bezpieczne i nie uzależniają, można je nabyć w aptece bez recepty.
Polecamy: Przed podróżą – szczepienia obowiązkowe i zalecane (tabela)
Źródło: udostępnione przez LEK-AM/ Flywheel PR/ mk